Page 42 - Katalog 6

292 Znaczną ilość swoich dzieł rozdał bądź sprzedał za

Nikifor Krynicki przysłowiowe grosze, w latach największej biedy.
Część ”obrazków” Nikifora włączono do zbiorowej
1895-1968 ekspozycji malarzy lwowskich i przedstawicieli
École de Paris, przygotowanej przez lwowskie Ukraińskie
Posterunkownia, 1930.
Muzeum Narodowe w 1932 roku, ktaóra miała miejsce
akwarela, papier / 23,5 x 14,5 cm [w świetle ramy] w Paryżu. Historia sławy Nikifora obejmuje również
29,5 x 20,5 cm, wymiary z ramą dzieje wystaw: począwszy od pierwszej indywidualnej
pieczątki na rewersie: krajowej w roku 1949, poprzez szereg zagranicznych,
[prostokątna] ‘Nikifor – malarz” od końca lat 50. (Paryż - galeria Diny Vierny),
[okrągła] ‘Pamiątka z Krynicy – Nikifor’ Amsterdam, Bruksela, Liege, 1959; krytycy
porównywali malarza do Celnika-Rousseau), przez lata 60.
numer inwentarzowy: UK/et/12/5/2020/b (Haifa, 1960; Wiedeń, Baden-Baden, Frankfurt nad Menem,
Hanower, 1961). Wymienić też trzeba pierwszą
POCHODZENIE:
i ostatnią retrospektywę: pierwsza miała miejsce
kolekcja prywatna
w 1967 roku w warszawskiej ”Zachęcie”
1 500 zł - cena wywoławcza
ostatnia - w 2004 roku w warszawskim
estymacja: 3 200 – 5 200 zł
Muzeum Etnograficznym. Natomiast w roku 1995
w krynickiej willi ”Romanówka” otwarto Muzeum
Nikifora (jako oddział Muzeum Okręgowego w Nowym
Nikifor, zwany też Nikiforem Krynickim; (właśc. Sączu). Zaś na początku 2005 roku miejscowa
Epifaniusz Drowniak) urodził się w 1895 roku w Krynicy, społeczność łemkowska wystąpiła z inicjatywą
zmarł w 1968 tamże. Samouk, zaliczany do grona ufundowania pomnika artysty. O sile oddziaływania
najwybitniejszych na świecie malarzy tzw. naiwnych, ”obrazków” Nikifora świadczy także wrażenie, jakie
prymitywistów. Nie wiadomo również, kiedy zaczął wywarły na Edwardzie Dwurniku, który pod ich wpływem
rysować i malować. Od początku jednak przejawiał zmienił poetykę swojego malarstwa (”wykorzystał” mię-
ogromną wolę dążenia do celu, jaki sobie dzy innymi charakterystyczną czarną kreskę). Tak na ten
wyznaczył - być malarzem, być ”Matejką z Krynicy. temat mówił:
Najwcześniejsze zachowane prace Nikifora pochodzą
sprzed 1920 roku. Malował cerkwie, świętych, ”Nigdy nie przeżyłem większych emocji od tych, które
architekturę świecką i sakralną, krajobrazy miejskie wzbudziły we mnie jego obrazy oglądane na żywo.
zwłaszcza krynickie i mniej liczne krakowskie, Pierwszy raz zobaczyłem je (...) w 1965 roku. (...)
wnętrza budynków, mosty, tory kolejowe, widoki gór. Próbowałem wtedy rysować architekturę, ale dopiero
Bez względu na motyw Nikifor stosował niewielkie jak zobaczyłem tę wystawę, wiedziałem od razu, jak trzeba
rozmiary prac, często niewiele większe od kartki to robić. (...) Był skończonym malarzem, wspaniałym,
papieru zeszytowego. Początkowo wykorzystywał głębokim, podchodził do malowania jak mistrzowie
podarowane skrawki - na przykład austriackie renesansu, klasycznie uczciwie. (...) Wszystko, co malował,
druki urzędowe, zużyte zeszyty szkolne, opakowania jest ZOBACZONE. A potem to zobaczone tasowało się
po czekoladkach, papierosach, papier pakowy. Malował w jego pamięci, wyobraźni, swobodnie. On wyzwalał
najchętniej akwarelą, czasami łączoną z temperą bądź się wspaniale z przymusu rzeczywistości i kreował
farbą olejną, rzadziej - w ostatnich latach życia - używał obraz, świat, własną ich strukturę. Opowiadał siebie,
kredek. Dorobek Nikifora liczy kilkadziesiąt tysięcy malował swój kosmos”
prac. Najwybitniejsze - zdaniem znawców - pochodzą
z lat 20.-30. Wtedy określił zarówno swoje [na podstawie opracowania Małgorzaty Kitowskiej-Łysiak
zainteresowania ikonograficzne, jak estetyczne. z Instytutu Historii Sztuki KUL].

40 |